Catatan blog ini juga boleh didapati dalam bahasa Inggeris di sini dan Indonesia di sini.

Martina Harianja membincangkan penyelidikan terkini mengenai perhimpunan rama-rama yang memperincikan bagaimana, bersama rakan sekerja, mereka merekodkan lebih 1200 rama-rama di 27 ladang kelapa sawit yang berbeza. Penemuan menunjukkan bahawa penanaman semula kelapa sawit dan pilihan mono atau polikultur mempunyai sedikit kesan pada rama-rama. Walau bagaimanapun, pengurusan untuk ciri-ciri tertentu di ladang boleh memberi manfaat kepada pemasangan rama-rama.

Ladang kelapa sawit pekebun kecil

Kira-kira 40% daripada ladang kelapa sawit di Malaysia dan Indonesia diuruskan oleh pekebun kecil. Dengan menjadikan pengurusan ladang dengan cara yang menyokong kepelbagaian biologi tempatan dalam konteks ini dapat meningkatkan perlindungan terhadap hidupan liar secara berterusan dalam sistem kelapa sawit.

Sebagai salah satu sumber utama minyak sayuran di seluruh dunia, kelapa sawit telah dikembangkan melalui penukaran hutan hujan di kawasan tropika kepada ladang sawit. Kajian telah menunjukkan bahawa keputusan pengurusan boleh memberi kesan ketara pada biodiversiti dalam ladang kelapa sawit (Luke et al., 2020) dan meningkatkan kemampanan pengeluaran minyak sawit.

Tidak seperti perindustrian skala besar, cara pekebun kecil menguruskan ladang mereka adalah berbeza-beza, walaupun berada di kawasan yang sama. Pendekatan berbeza tersebut adalah dari segi pengurusan rumpai dan pemilihan cara penanaman (monokultur dan polikultur), serta keputusan untuk melakukan penanaman semula. Keputusan yang diambil pada semua aspek ini boleh menjejaskan hidupan liar di dalam dan di sekitar ladang. Ini kerana tumbuhan liar dan tanaman boleh digunakan sebagai sumber makanan, sarang, atau tempat perlindungan.

Tambahan pula, penanaman semula mempengaruhi keadaan iklim persekitaran dalam ladang kelapa sawit akibat daripada pembukaan kanopi, dan menyumbang kepada pengurangkan kepelbagaian dan komposisi hidupan liar (Luskin & Potts, 2011; Pashkevich et al., 2021). Walaupun kajian ekologi kupu-kupu dalam kawasan pekebun kecil telah dibuat sebelum ini, namun belum ada kajian lagi yang menyiasat kesan keputusan pengurusan keseluruhan kebun sawit terhadap populasi kupu-kupu.

Kajian kami

Kami mengkaji kesan keputusan pengurusan keseluruhan dalam ladang kelapa sawit pekebun kecil di Banting, Selangor, Malaysia. Kami menilai kesan pada kelimpahan, kekayaan spesies, dan komposisi komuniti kupu-kupu.

Seperti yang dijangkakan, struktur habitat dan kekompleksan berbeza antara keputusan pengurusan (monokultur matang, monokultur tidak matang, polikultur tidak matang), tetapi banyak pembolehubah persekitaran bertindih merentas jenis keputusan. Bagi populasi kupu-kupu, kami mendapati tiada perbezaan yang ketara dari segi kekayaan dan ketumpatan spesies, dan komposisi himpunan di antara keputusan pengurusan. Walau bagaimanapun, perubahan dalam keadaan persekitaran tempatan, seperti peningkatan liputan semak-samun, dapat meningkatkan bilangan kupu-kupu.

Kesimpulannya, walaupun penanaman semula kelapa sawit dan pilihan monokultur dan polikultur memberi sedikit kesan pada kupu-kupu, pengurusan kebun yang mempertimbangkan faktor penting untuk kemandirian dan pembiakan boleh memberi kesan kepada himpunan kupu-kupu dalam dan sekitar ladang.

Baca artikel penuh “Bagaimana keputusan pengurusan memberi kesan kepada perhimpunan rama-rama di ladang kelapa sawit pekebun kecil di Semenanjung Malaysia?” dalam Journal of Applied Ecology.